Skip to main content

लोक कथा - आपु च्याङ रे च्या पाङु

cfk' Rofª /] Rof kfª' –sfOs] efiff
gfxfd lb u 1fKkf sf] ª] lªDgc, Vo'Od g ldlxg, ltlx g ldlxg cfk'Rofª ltlx g ldlxg Rof kfª' em]x]Dg,
cfnO{ ltlx  g nf  1fKkfsf] ª]df t'x' d cf]Okf em]x]Dg, t'x' d jf]O k' g nDd  lrDrfxf df]ª lb km'jfMd g .
cfk'Rofª M 1fKkf jf d g lrDrfcf lb g nfh'k nO{ sx u]k kmfglª jf <
                Rof kfª' M kmfgfOtf kmfgfOtf gf s'h' v]s] u]k kmfGr] kmfgfOtf <
                cfk' Rofª M tf gf ;]gsf]O cf Gf,
cfnO{ cfk' Rofª emª ,k]/k]/ jf]Ojf]O v] g 3'u{ slt/L ;f v'jfv'jf ;fxfgM kx gªg ;'k;'k gfDkf em]Dg .
cfnO{ lrDrfxf sfª\df] nf]o ?jfO ?jfO km'jfO km'jfO v]g 3'u{ tfKkf em]Dg .
cfnO{ tfd kf]ª\tf} lrDrfxf lb em} gªg emª nfxf em} ª\of]Kkf em]Dg,
cfnO{ g' gªg em} yfª yfª cfrf] ?jf?jf nfxf vf/vf/ k] u tftf sx 3]Kkf em]Dg .
                cfk'Rofª\ M tf ª} sx u]k kmfGaf] ls  dkmfDaf]<
                Rof kfª' M kmfDaf] kmfDaf] 1fDkf gf tf ld8f em]x .
cfnO{ Vo'O{ d ofª :ofnO{ b]/f u cf]Okf em]Dg .
b]/f jf]O jf]O sfKkf] Ho'emf lhdL sf] lb nf]o ?jfO 5\o'ª\kf lªDg .
Rof kfª' M 1fKkf 1Kkf n]P gfO sx u]k kmfDaf], t ªf d g sfKkf] ‰o'emf emª ofn v]x kmfGªL .
cfk' Rofª\ M ofn v] kmfgfO tf, gf emf g l;dL emfd v]s] 5\o'ª\kf,  s'x'h' v]s] ofn v] kmfGr] <gf kmfgfO tf <
Rof kfª' M cf g gf ;]gf sf]O 1fKkf .
cfnO{ cfk' Rofª emª em} sfKkf] emx,
cfk' Rofª\ M v] v] l; :jfOtf ªf nf]o lb ?jfr] .
cfnO{ sfKkf] emª g'Mg /Dd ;'jf ;'jf
sfKkf] M t} ?jfr] jf sf]xf]Grf ?kf em]Dg .
cfk' Rofª\ M :ofaf :o'a] tf]g d] ?kf em]Dg .
cfnO{ sfKkf] emª ‰o'hf g /Dd cf]Okf em]Dg, ‰o'emf emª em} sfKkf] sfKkf] txL ?jfª ?jf ?jf nf]Kkf em]Dg .
sfKkf] M c ‰o'emf t] t] d?jf ª, :ofaf :o'a] tf]g d] ?jfª , uª t]t] d?jf ª .
‰o'emf M gf ªf ;fª gfg, l;dLO l; ;'jf ?jf?jf t] t] d?jf ª ?jfgfg< ?jf ?jf sfKkf] ‰o'emf ofn v]kf em]Dg .
cfk' Rofª\ M 1fKkf 1fKkf gfO Vo'Od ofn /f kmfDaf] ªf Vo'Od lb kmfGªL <
Rof kfª' M ofn v]gfg l;dL s'x'h' v] lb kmfGr] lb kmfgfO tf.
cfk' Rofª\ M cfg gf ;]gf sf]O .
cfk' Rofª\ M  df]d df]d nf]o lb ?jfr] l; ;' jfO tf .
cfnfO{ ‰o'emf emª g'g /Dd ;'jf ;'jf txL ?jfr] sf]Grf ?kf em]Dg .
cfk' Rofª\ M :ofaf :o'a] tf]g d] ?kf em]Dg .
cfnO{ ‰o'emf emª sfKkf] g /Ddf cf]Okf em]Dg .
em'emf M sfKkf] ge{' gf t]Ddf em]c ªf oª em Md ?jfª .
n]gf gf oª emfMd ?jfb . ªf oª emf Md ?jfaf], 3ª nf]o t] t] d?jf ª .
              cfnO{ sfKkf] ‰o'emf ª] d lbkf em]Dg .

cfk' Rofª\ /] Rof kfª' gfDd xf]n xf]n cf]O{kf em]Dg .

cfk' Rofª / Rof kfª' –g]kfnL efiffdf

Pp6f ufpdf b'O hgf AoQmL lyof] . plgx?sf] gfd cfk' Rofª / Rof kfª' lyof] . Ps lbgsf] s'/f xf] b'O hgf ufpaf6 s]lx lbgsf nfuL 3'Dg uP5g .
£f'Dg] qmddf af6f]df Ps 7fpdf Pp6f v]tdf dlxnfsf] x'n v]t uf]l8/x]sf] lyof] / cfk' Rofª n] eg]5Gf,
cfk' Rofª\M d ToxfF ePsf] Pp6f dlxnfsf] xftaf6 /ut lgsflNbp < eg]5g .
Rof kfª' M cxÛ lgsfn t, d klg x]/f}, s;/L lgsfNbf] /x]5 .
n x]/ xxL t, eGb} cfk' Rofª dlxnfx?n] gb]Vg] ul/ v]tsf] dflyNnf] s'gfdf uP/ df6f] vg]/ l;:g' k'/]/ /fv]5Gf,s]lx a]/ kl5 dlxnf ulkmb} uf]•} v]Tfsf] l8ndf k'u]5g / Ps hgf dlxnfn] uf]8\g] qmddf uf8]sf] l;:gf]nfO{ ;dfTg k'u]5 . cYyf Û eGb} xft xNnfP5\, xNnfpg] qmddf xft v]tsf] uf/f]df nfu]/ cf}+nfaf6 /ut cfP5 .
cfk' Rofª M b]lv; t, d]/f] snf .
Rof kfª' M xf], b]v] a8f] uha /}5 .
  ToxfF af6 plgx? cuf8L a99} lyof], hfg] qmddf Ps 7fpFdf b'O a'9f a'9L ukm u/]/ al;/sf] lyof] .
Rof kfª' M clu ltdLn] dlxnfsf] xftaf6 /ut lgsfNof], ca d of] b'O a'9f a'9L emu8f u/fO
lbd <
cfk' Rofª\ M  u/fO  b]p t, dfG5] uhan] ukm u/L/x]sf]nfO{ s;/L emu8f kf5{; . d klg x]/d .
Rof kfª' M n x]/ x}t .
Rof kfª'n] a'9f] rflx nfO{ af]nfP5g .
Rof kf'ª M afh] Ps rf]l6 oxfF cfpg'; t Pp6f s'/f eGg' 5 .
a'9f] afh] M x; x'G5, eGb} cfP5g .
Rof kfª'M Ú:oaf :o'a] tf]g d]Ú eg]/ eg]5g .
clg a'9f] afh] kms]{/ cfˆgf] a'9Lsf] 5]pdf uP5g / a'9L rfxLn] ;f]w]5 .
a'9L aHo}M a'9f] s] elGyof] lt gfgL <
a'9f] afh] Ms] eGg' a'9L, To;} s]lx 5}g elg sfgs';] uof]{ .
a'9L aHo} M tkfO{+ dnfO{ 9fF6\g], csf{n] s'/f u/]sf] klg dnfO{ geGg] eGb} b'O hgfsf] emu8f
eP5 .
of] b]v]/ cfk' Rofª / Rof kfª' bË kb}{ x]l//x]sf] lyof] . km]l/ cfk' Rofªn] eg]5g .
cfk' Rofª\ M ltdLn] b'O hgfnfO{ emu8f u/fO;, ca d b'O hgfnfO{ ldnfO{ lbp t <
Rof kfª' M ldnfp t d klg x]/d s;/L ldnfpFbf] /x]5 .
cfk' Rofª n x]/ x} t, eGb} . a'9L aHo}nfO{ af]nf P 5g .
cfk' Rofª M aHo} Ps kN6 oxfF cfpg'; t <
a'9L aHo} M x; eGb}, cfk' Rofª ePsf] 7fpFdf cfO{5Lg .
cfk' Rofª\M Ú:ofaf :o'a] tf]g d]Ú eg]/ eg]5g .
cgL a'9L aHo} cfˆgf] a'9f ePsf] 7fpFdf uP/ eg]5g .
a'9L AfHo}M a'9f tkfO ;xL /x]5, a]Ssf/ d d}n] zÍf u]/]5' clu, dnfO{ klg ToxL Ú:oaf :o'a] tf]g d]Ú eGof] . gl/;fp xlx d]/f] a'9f] eg]5g .
a'9f] afh] M n 7Ls 5 a'l9, eGb} b'O hgf km]l/ ldn]5g .
To; kl5 a'9f / a'9L ldn]5Gf, Rof kfª' / cfk' Roª klg cfˆgf] ufp kms]{/ uP5\g .

 gf]6 M g]kfn k|1f–k|lti7fg,;okqL ax'eflifs cw{aflif{s klqsf, k"0ff{ª\s – #! Nff]s syf ljz]if cª\s, @)&# j}zfv –c;f]h df k|sflzt

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

The story from Kimathangka Border in Nepal

  “Ten years ago, the people of China were living a very hard life. In winter, they used to come to our village (Hungong) to seek jobs. They used to work for us on wages. But these days things have changed. Now people from here (Nepal) go to China for work.” At 7:15 am on October 18, 2021, we started our journey from Chhumser village of Bhotkhola  Rural municipality of Sankhuwasabha district towards Kimathanka. After leaving Chhumser village, we traversed through jungles, hills, and  ravines, passing by cascading waterfalls, lush vegetation, and a swift water stream, reaching a place called Dungokpa. It was an arduous journey traversing, descending, ascending, and descending again over a period of seven hours. There were two cowsheds in Dungokpa, along with the powerhouse of Kimathangka Micro-hydropower Project. The road from Kimathangka passed through here, and after following the road for an hour and a half, we reached the check post of Barun Conservation Area. From the...
Post a Comment
Read more

बस्तु विनिमय प्रथा: याङ्माली भोटे र तम्मोरखोले लिम्बुको आलु र कोदो साटासाट

" माघको महिना , वरिपरिको डाँडाहरुमा सेताम्मे हिंउ परेको , वरपर घनाजंगल   र बिचमा चौर अनि एउटा सानो टिनले छाएको पाटी । वरिपरी निलो पहेलो रंगका पालहरु टाँगिएको थियो । तल तिर   याङ्मा खोला कन्चन   बगिरहेको आवाज सुनिन्थ्यो। पालको बाहिर र चौरमा बसेर याङ्माबाट झरेका याङमाली भोटे हरु   तमोरखोला बाट माथि आउने लिम्बुहरुको बाटो हेरीरहे का थि ए ।   ढ ा क्रा बोकेर एकहुल लिम्बुहरु जब आइपुगे   भोटेका केटाकेटीहरु " रोङ्बा   लेप्सो , रोङ्बा   लेप्सो "   (लिम्बुहरु आयो लिम्बुहरु आयो ) भनि चिच्या ए ।   बयस्क भोटे हरु हतारहतार गरी लिम्बुहरु आइरहेको बाटो तिर कु दे ।   लिम्बुहरुलाई तानेर   आ’ आफ्नो पाल मा लग्नेहरूको होड देख्दा रमाइलो लाग्यो । मानव सभ्यताको इतिहास हेर्ने हो भने वस्तु विनिमय मानिसको जिविकोपार्जनको लागी अभिन्न अङ्गको रुपमा रहेको पाइन्छ । सामान्य अर्थमा वस्तु विनीमय भनेको दुइ वा दुइ भन्दा धेरै   मानव समुह   बिच विना मुद्राको प...
Post a Comment
Read more

किमाथाङ्का डायरी–२ : राहत पठाउँछ तर, चेली रोक्छ चीन

  विगत दुई वर्षयता कोभिड-१९ ले विश्वमा आर्थिक, सामाजिक र राजनीतिक उथलपुथल गरायो । विकसित देशहरूले पनि ठूलो धनजनको क्षति व्यहोर्नु पर्‍यो । तर पनि त्यहाँका सरकारहरूबाट मनग्य राहत र सामाजिक सुरक्षा भत्ताहरू दिएकोले त्यहाँका जनताले त्यति धेरै आर्थिक समस्या व्यहोर्नु परेन । नेपाल जस्ता विकासोन्मुख र गरीब देशहरूमा भने जनताको दैनिकी जीवनमा नै ठूलो असर गर्‍यो । कैयौंले रोजगार घुमाएको र कैयौं मानसिक रुपमा विक्षिप्त भई आत्महत्या गरेका खबरहरू सुन्यौं, हेर्‍यौं र पढ्यौं । नेपालको सन्दर्भमा विशेषगरी नेपाल र भारत नाका छेउछाउ र नेपालबाट भारत काम गर्न जाने जमातको दुःख–पीडा, भोगाइ बारेमा धेरै सुन्यौं, हेर्‍यौं र पढ्यौं । तर चीनसँग सीमा जोडिएका सीमा क्षेत्रका बासिन्दाहरूको बारेमा विरलै पढ्न, हेर्न र सुन्न पायौं । हुन त यो यात्रा संस्मरणमा कोभिड–१९ ले उत्तरी सीमा क्षेत्रमा पारेको पूरै प्रभावहरूबारे चर्चा गर्न सम्भव छैन । तर पनि मेरो यात्राको दौरानमा मेरो आफ्नो यात्रा अनुभवसँगै मैले देखेका, सुनेका र भुईं मान्छेहरूले सुनाएका, राष्ट्रिय मिडियाहरूले छुटाएका विषयवस्तुको उठान मात्र गर्नेछु । राहत बाँड्ने ...
Post a Comment
Read more